ßßß
Żeby poznać historie chili trzeba najpierw wrócić się do pradziejów papryki, a właściwie jej najostrzejszej odmiany. Warzywo zaczęło wędrować po świecie z rodzimych obszarów Ameryki w których panował klimat tropikalny. Meksyk przyjął ją jako symbol swojej rodowitej kuchni. Aztekowie wierzyli nawet w boga chili, którego bardzo czcili, a niektórzy czczą do dzisiaj. W 1492 roku gdy na obecne Haiti dotarł Krzysztof Kolumb, poza tamtejszą kulturą i podróżnik odkrył również paprykę chili. Tamten czas był przełomowy dla przyprawy, która dzięki żeglarzom przedostała się do Europy. Tam bardzo szybko zyskała swoich zwolenników, szczególną popularność do tej pory posiada na Węgrzech.
Do największych producentów nadal zalicza się Meksyk. Jednak paprykę chili na skalę komercyjną zaczęto również uprawiać w Chinach, Turcji, Hiszpanii, Nigerii, na Węgrzech oraz w USA.
Nazewnictwo jest dość zróżnicowane i może wprowadzać niewtajemniczone osoby w błąd. Należy jednak pamiętać, że jest to roślina wydająca owoce w postaci podłużnych i czerwonych papryczek, charakteryzujących się ostrym smakiem. Krzewy dorastają do około jednego metra wysokości. Przewodniki kulinarne najczęściej wskazują poprzez nazwę „chili” dopiero sproszkowane owoce gatunku capsicum frutescens. Jednak proszek dostępny jest w sklepach także pod mianem pieprzu kajeńskiego, pieprzu gwinejskiego, a nawet pieprzu tureckiego. Najostrzejsza odmianą jest habanero – to okrągłe papryczki uprawiane na Wyspach Kanaryjskich oraz Jukatanie. Istnieje bardzo prosta zasada w kwestii papryczek chili, im jest ona mniejsza tym bardziej ostrzejsza w smaku.
Przyprawa chili dominuje przede wszystkim w kuchni meksykańskiej, węgierskiej, hiszpańskiej oraz chińskiej. Każdej potrawie w której się ona znajdzie, nada palący smak. Dodawana jest najczęściej do potraw sporządzanych na bazie fasoli oraz innych warzyw strączkowych. Dania mięsne zrobione z wołowiny lub drobiu również będą miały lepszy i ciekawszy smak, jeśli potraktuje się je przyprawą chili. Pikantny proszek można dodawać również do zup i gulaszów. Idealnie przyprawa komponować się będzie z potrawami, w których przewodzić będzie cebula, kukurydza, bądź kalafior. Chili można dodawać także do ciast i deserów, szczególnie czekoladowych.
Chili posiada bardzo dużo cennych właściwości, które wykorzystywane są nie tlyko w medycynie naturalnej, ale także dietetyce czy innych dziedzinach. Alkaid kapsaicyna, który zawarty jest w nasionach oraz włóknach chili prawdopodobnie przyczynia się do unieszkodliwienia cząsteczek jakie są odpowiedzialne za choroby serca. Substancja ta również odpowiedzialna jest za mutację komórek rakowych. Osoby borykające się z problemem nadwagi powinny doprawiać chili spożywane potrawy, ponieważ przyprawa przyspiesza przemianę materii a kalorie są spalane dużo szybciej.
Należy uważać, aby przyprawa nie podrażniła oczu oraz nosa, dlatego nie powinno się dopuścić do jej rozpylenia w powietrzu. Natomiast po użyciu chili trzeba szybko umyć ręce.
Porcja: 30g Kalorie: 97 kcl
Błonnik pokarmowy8,6 g
z cukrów75 kcal
z białek7,7 kcal
z alkoholu0 kcal
Gęstość4,8E-06 g
Objętość192 g/m3
Food folate1,5E-05 μg
Tłuszcze jednonienasycone0,14 μg
Tłuszcze wielonienasycone0,924 μg
Tłuszcz1,7 g
Tłuszcze nasycone0,244 μg
Węglowodany21 g
Total Folate1,5E-05 μg
Cukier12 g
Białko3,2 g
Tryptofan0,041 g
Treonina0,117 g
Izoleucyna0,103 g
Leucine0,166 g
Lysine0,141 g
Metionina0,038 g
Cystyna0,061 g
Fenyloalanina0,098 g
Tyrosine0,066 g
Walina0,134 g
Arginina0,152 g
Histydyna0,065 g
Alanina0,13 g
Kwas asparaginowy0,454 g
Kwas glutaminowy0,419 g
Glicyna0,117 g
Prolina0,138 g
Seryna0,128 g
A0,000397 μg
B12,4E-05 mg
C0,0094 mg
B60,000243 mg
E0,000942 mg
B30,0026 mg
B120 μg
B20,000362 mg
B50,000287 μg
B90 μg
K3,2E-05 μg
Retinol0 μg
Beta Kryptoksantyna0,000331 μg
Likopen0 μg
Luteina + Zeaksantyna0,0016 μg
A(IU)7946 IU
Bete-karoten0,0045 μg
Alfa-karoten0,000298 μg
Omega-30,0069 mg
Omega-60,917 mg
Fosfor0,048 mg
Magnez0,026 mg
Potas0,561 mg
Sód0,027 μg
Wapń0,014 mg
Żelazo0,0018 mg
Cynk0,000306 mg
Mangan0,000246 μg
Miedź6,8E-05 μg
Selen1,1E-06 μg
Cholesterol0 μg
%0 %
Objętość(ml)0 ml
Masa(g)0 g
Procent masy0 %