Tymianek

Pełna nazwa tymianku czyli macierzanka tymianek jest niczym innym jak wieloletnią krzewinką należącą do rodziny wargowych. Roślina może osiągnąć do 30 centymetrów wysokości. Zdrewniałe łodygi puszczają zielone pędy, które posiadają wąskie liski lekko owłosione po spodniej stronie, a na brzegach delikatnie podwinięte. W sferze górnych liści kwitną zebrane w kielichy kwiaty o zabarwieniu białym, różowoczerwonym, jasno czerwono fioletowym bądź szkarłatnym. Tymianek posiada w swoim składzie dwa fenole, zwane tymolem i karwolem, które odpowiedzialne są za zbiór olejku. Również te substancje odpowiedzialne są za charakterystyczny smak tymianku. Do spożycia najbardziej nadają się liście i kwiaty zebrane z wysokości około 6-8 cm nad ziemią, choć tak naprawdę to wszystkie zielone części mogą być wykorzystywane w kuchni. Gałązki tymianku mogą być ścinane nawet do trzech razy w sezonie. Uprawa tymianku w domu nie może być pozostawiona sama sobie. Roślina na sezon zimowy powinna być przestawiona w chłodniejsze miejsce, w którym będzie panowała temperatura od 10 do 15°C. Wtedy też krzewinkę podlewa się rzadziej niż w ciepłym okresie.

Historia

Tymianek pospolity pochodzi ze wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego. To właśnie w Mezopotamii podczas prac wykopaliskowych znaleziono gliniane tabliczki świadczące o tym, że na tych terenach tymianek był stosowany do robienia napojów leczniczych. Grecja była pierwszym krajem, w którym sporządzano z tymianku napój chłodzący. Niedługo potem wymyślono recepturę na smaczny miód tymiankowy. Do krajów słowiańskich ziele trafiło dopiero w XI wieku naszej ery, kiedy to posłannicy papiescy sprowadzili je aż z terenów położonych za Alpami. Benedyktyni są odpowiedzialni za rozpowszechnianie tymianku w całej Europie Środkowej. We Francji przyjęło się i spopularyzowało wino tymiankowe.

Pochodzenie

Tymianek pospolity uprawia się na obszarze całej Europy oraz Ameryki Północnej. Do najważniejszych producentów zaliczyć można Bułgarię, Niemcy, Hiszpanię, Grecję, Francję, a także tereny byłego Związku Radzieckiego. Hodowanie tymianku nie jest niczym skomplikowanym, ponieważ można przyprawę uprawiać zarówno w ogródku skalnym jak i w doniczce lub na balkonie.

Zastosowanie

Tymianek pospolity można stosować w postaci świeżych bądź suszonych części roślin uprawnych. Należy jednak pamiętać, że świeża postać tymianku pachnie i smakuje dużo intensywniej od suszonej formy, dlatego świeżą przyprawę należy stosować z bardzo dużym umiarem. Suszony tymianek nadaje się niemalże do wszystkich potraw. W szczególności przyprawa pasuje do potraw tłustych, na przykład do gęsiny, wieprzowiny oraz mięsa z kaczki. Tymiankiem przyprawiać można baraninę, dziczyznę i wszelkiego rodzaju ryby, a także potrawy przygotowane z roślin strączkowych, wśród których można wyróżnić między innymi: grochówkę, zupę fasolową lub fasolkę po bretońsku. Przyprawa jest idealnym dodatkiem różnych farszów i pasztetów. Podczas gotowania zup, warzyw lub sosów pomidorowych można wrzucić gałązkę tymianku, jednak nie można zapomnieć o jej wyjęciu przed podaniem potrawy. Odmianę macierzanki cytrynowej stosuje się do przyrządzania herbaty ziołowej.

Właściwości tymianku

Wyciąg z tymianku działa wykrztuśnie, dlatego zaleca się zażywanie tabletek lub herbatek ziołowych podczas męczącego mokrego kaszlu. Ponadto zawartość tymianku można znaleźć w pastach do zębów, ponieważ ziele posiada bakteriobójcze oraz grzybobójcze właściwości.

Uwaga!

Niestety zażywanie wyciągu z tymianku można łatwo przedawkować. Zbyt duże zażycie ziela może spowodować niepożądane objawy takie jak nudności, bóle głowy, a nawet trudności z oddychaniem.