Sezam

Jest to roślina jednoroczna zaliczana do rodziny oleistych, która dorasta do jednego metra, a w sprzyjających warunkach tropikalnych nawet do dwóch. Sezam kwitnie na biało lub różowo, po czym owocuje w postaci torebek mieszczących w sobie około 80 nasionek. Nasiona zawierają w sobie około 50% tłuszczu. Wśród nich w świecie kulinarnym najbardziej cenne są o jasnym zabarwieniu. W uprawach można spotkać również czarny sezam.

Historia

Sezam indyjski był znany już bardzo dawno w Etiopii, a następnie uprawiano go w Indiach i Egipcie. Nie ma żadnych dokładnych danych dotyczących jego dalszych upraw i przełomu kiedy trafił on do Europy po raz pierwszy.

Pochodzenie

Obecnie uprawy sezamu na skalę światową znajdują się w Indiach, Chinach, Afryce Zachodniej, Egipcie, Japonii. Nawet Ameryka jest jednym z większych producentów tej rośliny, jednak nie pobijającej rodzinnych Indii.

Zastosowanie

Sezam swoje zastosowanie znajduje przede wszystkim w kuchni indyjskiej i azjatyckiej. Pozyskuje się z niego ceniony przez wybitnych kucharzy – olej sezamowy. Sezam wykorzystuje się także do wyrobu margaryny. Natomiast w cukiernictwie i w piekarniach nasiona są stosowane do posypywania wyrobów cukierniczych oraz pieczywa, w szczególności chleba i bułek. Popularne są chałwy oraz tak zwane sezamki, czyli ciastka wykonane w 90% z samego sezamu. Roślina jest doskonała do wielu potraw orientalnych, świetnie odnajduje się we wszelkiego rodzaju potrawkach, sosach do makaronów sojowych. Można dodawać go do placków, a także do panierki, w której obtaczać będzie się zrazy, kotlety i inne potrawy mięsne.

Właściwości

Nasiona sezamu indyjskiego posiadają wiele nieocenionych wartości odżywczych. Sezam bogaty jest w wapń, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy z grupy B, witaminę A i E, a także pozostałe składniki mineralne takie jak: żelazo, potas, fosfor, magnez czy też cynk. Występująca w sezamie lecytyna, odpowiedzialna jest za poprawę koncentracji, a także procesów zapamiętywania. Dlatego też, zalecane jest spożywanie sezamu w okresie wzmożonego wytężenia umysłu. W nasionach istnieje także bardzo duża dawka białka, porównywalna do zawartości tego składnika w jajach kurzych. Przeciwutleniacze, czyli sesamol i sesamolina odpowiedzialne są za zapobieganie chorobom nowotworowym, a dodatkowo opóźniają one procesy starzenia się skóry. Na pozyskanie tych wszystkich wartości odżywczych jest bardzo prosty sposób, mianowicie przyrządzenie gomasio, inaczej soli sezamowej. Do jego przygotowania wystarczy tylko sezam oraz sól, których proporcje waha się jedna część soli do 8 części nasion sezamu. Należy wymieszać ze sobą składniki, a następnie uprażyć na patelni tak długo, aż ziarna sezamu osiągną złocisty kolor. Mieszankę odstawia się do wystygnięcia, po czym uciera się je w moździerzu bądź jeśli jest jej większa ilość, w malakserze. Sezamu z solą nie uciera się zbyt drobno, ponieważ uzyska się za bardzo oleistą pastę. Taką mieszankę warto dodawać do wielu potraw, takich jak bigos, pasztety, dania z ryżu, sałatek a nawet kanapek. Gomasio idealnie łączy się z kuskusem, kaszą gryczaną, a właściwie ze wszystkimi potrawami, które należy osolić.