Wegetarianizm - za i przeciw.

Wykonanie

Wegetarianizm to kompilacja dwóch łacińskich słów – vegetabilis – czyli roślinny i vegetare – rosnąć, kwitnąć, rozwijać się. Większość ludzi kojarzy wegetarianizm z wykluczeniem mięsa. Należy go jednak rozumieć znacznie szerzej, ponieważ jest on swego rodzaju stylem życia. Wegetarianizm ma wiele odmian, zarówno łagodniejszych, jak semiwegetarianizm, jak i tych radykalnych, jak np. frutarianizm.
RODZAJE WEGETARIANIZMU
semiwegetarianizm
dieta zbliżona do założeń diety śródziemnomorskiej, stosunkowo rzadko akceptowana przez wegetarian, dostarcza organizmowi witaminy B 12
Dopuszcza uzupełnianie posiłków produktami mlecznymi, jajami a nawet – w małych ilościach- rybami i drobiem. Wyklucza mięso czerwone i jego przetwory.
pescowegetarianizm
ichtiwegetarianizm, odmiana semiwegetarianizmu
Dopuszcza uzupełnianie posiłków produktami mlecznymi, jajami oraz rybami, wyklucza mięso czerwone, mięso białe i przetwory.
pollowegetarianizm
odmiana semiwegetarianizmu
Dopuszcza uzupełnianie posiłków produktami mlecznymi, jajami oraz mięsem białym, wyklucza mięso czerwone, ryby, owoce morza i przetwory mięsne.
laktoowowegetarianizm
Wyklucza wszystkie rodzaje mięsa, produkty zawierające żelatynę oraz sery zawierające podpuszczkę zwierzęcą. Z produktów zwierzęcych dopuszcza jedynie mleko i jego przetwory oraz jaja
laktowegetarianizm
Z produktów zwierzęcych dopuszcza jedynie mleko i przetwory (za wyjątkiem serów podpuszczkowych)
owowegetarianizm
Wyklucza wszystkie rodzaje mięs i ryb, dopuszcza jedynie jaja
weganizm
Dieta bardzo restrykcyjna, wyklucza wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym także miód. Dopuszcza jedynie warzywa, owoce, zboża i nasiona roślin strączkowych i grzyby. Weganizm nie ogranicza się tylko do produktów spożywczych – weganie wykluczają także niektóre postacie leków oparte na tkankach zwierzęcych, wełnę, większość kosmetyków, produkty testowane na zwierzętach itp.
witarianizm
Dopuszcza jedynie owoce i warzywa w formie nieprzetworzonej.
” Ogień zabija” to wiodące przesłanie witarian i frutarian, negują duszenie, pieczenie, smażenie itp. - dopuszczają jedynie produkty w postaci surowej.
frutarianizm
Zbliżony do witarianizmu, z tym że należy spożywać minimum 75 % surowych owoców, resztę stanowią warzywa (ortodoksyjni frutarianie spożywają jedynie owoce, które spadły z drzewa). Większość używa owoców warzyw ( ogórki zielone, ostre papryki itp).
Człowiek jest przystosowany zarówno do spożywania produktów roślinnych (długość jelita oraz skład mikroflory jelitowej), jak i zwierzęcych (kły w górnej szczęce, brak dodatkowego żołądka). Nie oznacza to, że nie możemy zrezygnować z mięsa. Niektóre rodzaje wegetarianizmu mogą pomóc w walce z chorobami cywilizacyjnymi. Należy jednak bardzo ostrożnie układać jadłospis. Na co szczególnie należy zwrócić uwagę? Poniżej lista najważniejszych składników:
Witamina B 12 - obecna jedynie w produktach zwierzęcych, dlatego często jedynym wyjściem jest spożywanie produktów wzbogacanych tą witaminą (przetwory śniadaniowe, mleko sojowe itp.) oraz jej suplementacja w razie niedoborów
Białko - należy dbać także o jego odpowiednią podaż stosując roślinne zamienniki mięsa – soja, soczewica, bób, groch, fasola, orzechy, produkty zbożowe.
Żelazo – należy sięgać po warzywa liściaste, nasiona strączkowe, pełnoziarniste produkty zbożowe. Wymienione produkty należy łączyć z witaminą C – zwiększa ona przyswajalność żelaza
Cynk – semiwegetarianie dostarczają go wraz z owocami morza, drobiem i rybami, natomiast pozostałym zaleca się kukurydzę, grzyby, orzechy, ciecierzycę, kiełki i otręby pszeniczne, a w wypadku wystąpienia niedoborów suplementację.
Witamina D - Jej źródłem jest niewiele produktów, głównie pochodzenia zwierzęcego. Wytwarzana jest w organizmie pod wpływem promieni słonecznych. Źródła – nabiał, kiełki słonecznika, mleko sojowe, morskie ryby i tran, margaryny miękkie, żółtko jaj, płatki śniadaniowe.
ZALETY DIETY WEGETARIAŃSKIEJ
Wegetarianie, zachwalając stosowaną przez nich dietę, wymieniają jej liczne zalety. Ja poniżej opisałam te najważniejsze:
Mała gęstość energetyczna, a duża gęstość odżywcza
Niska zawartość tłuszczów nasyconych i cholesterolu, natomiast wysoka niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych
Zwiększona podaż witaminy C
Mała zawartość węglowodanów prostych, a duża węglowodanów złożonych i błonnika pokarmowego
Duża zawartość potasu, a mała sodu
Mniejsze zagrożenie nitrozoaminami, węglowodorami aromatycznymi, lekami weterynaryjnymi, Salmonellą, włośnią itd.
Zmniejszone ryzyko zachorowania na:
otyłość
cukrzycę typu 2
chorobę niedokrwienną serca
nadciśnienie tętnicze
hipercholsterolemie
nowotwory - uważa się, że 1/3 zgonów z powodu nowotworów związana jest z niewłaściwym odżywianiem się
zaparcia
kamicę żółciowa i nerkowa
próchnicę zębów.
WADY DIETY WEGETARIAŃSKIEJ
Brzmi pięknie, ale pamiętajmy, że każdy kij ma dwa końce. Wegetarianizm ma także kilka wad, w tym m.in.:
możliwe zbyt małe spożycie energii, białka (niewskazane dla sportowców i ludzi ciężko pracujących)
możliwy niedobór witaminy B 12 i żelaza
mała strawność składników odżywczych
większe spożycie substancji antyodżywczych, hamujących wchłanianie licznych składników mineralnych (np. magnezu, wapnia)
zwiększone zagrożenie pozostałościami nawozów i związków chemicznych służących do ochrony roślin.
Prz y źle zbilansowanej diecie wegetariańskiej może z większyć się ryzyko niżej wymienionych chorób:
niedorozwój psychiczny i umysłowy
niedożywienie białkowe: marasmus, kwashiorkor
niedokrwistość megaloblastyczna
krzywica
osteomalacja
neuropatia
biegunki
zaburzenia miesiączkowania u dziewczynek w wieku rozwojowym
Jak widać, przejście na wegetarianizm powinno być przemyślane i starannie zaplanowane. Nie może to być decyzja podjęta z dnia na dzień. Należy podjąć ją w oparciu o stan własnego zdrowia oraz możliwości organizmu. Pamiętajmy, że stosowanie diety wegetariańskiej wymaga stałego monitoringu stanu odżywienia. UWAGA - n ieprawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska może nam zaszkodzić bardziej niż źle dobrana dieta tradycyjna .