» Szklo na Stole. ...

Wykonanie

Generalnie o wyborze kieliszka powinien decydować nasz zdrowy rozsądek i smak, ponieważ nie ma „oficjalnych" rozmiarów, pojemności czy kształtów. Z uwagi na to, że degustując wino lub wódkę, nie odwołujemy się tylko do smaku i zapachu, ale także do jego aspektów wizualnych takich jak przejrzystość, gra światła, szkło do tych napitków powinno być absolutnie przejrzyste.
Aromaty w czarze
Aby wychwycić aromaty wina, potrzebne jest szkło odpowiedniej wielkości. Większy kieliszek potrzebny jest nam bardziej do posiłku, co wydaje się oczywiste, niż do łyku sherry po obiedzie. Szkła o większej, szerszej czarce używa się do wyrazistych win czerwonych, mających większy bukiet, a kieliszków węższych do lżejszych, białych win, aby skoncentrować ich delikatny aromat.
Do szampana najlepszy jest smukły, wysoki kieliszek o kształcie tulipana lub fletu. Ten wysoki kieliszek daje nam przyjemność dłuższego przyglądania się bąbelkom, które są przecież najistotniejszą cechą szampana. Jeszcze do niedawna popularne były u nas niskie, o szerokiej czarce kieliszki do szampana, które podobno zaprojektowano specjalnie dla królowej Marii Antoniny. Kieliszek ten nie ma żadnych zalet, bąbelki szybko w nim znikają, a wino zbyt szybko się ogrzewa.
Jeśli mamy ograniczony budżet i przestrzeń w domu, najlepiej zdecydować się na jeden lub dwa typy kieliszka o charakterze uniwersalnym. Zwykle uniwersalne kieliszki mają pojemność od 200-250 ml.
Największym błędem jest używanie do degustacji zbyt małych kieliszków. Na eleganckie obiadowe przyjęcie, gdzie różne wina towarzyszą kolejnym daniom, należy przygotować odpowiednie szkło dla określonego wina.
Nie lej do pełna
Kieliszki do win powinno napełniać się do jednej trzeciej pojemności. W przeciwnym razie nie będzie w nim przestrzeni na zakręcenie, aby rozwinął się w nim bukiet. Wtedy nie ma też możliwości pochylenia kieliszka, aby ocenić i cieszyć się jego kolorem.
Wysoka nóżka umożliwia nam trzymanie kieliszka bez ogrzewania wina ciepłem naszego ciała. W przypadku zaś zbyt schłodzonego wina, umożliwia nam jego szybkie podgrzanie.
Do win deserowych i aperitif u używa się kieliszki przypominające kieliszki do wina czerwonego, ale nieco mniejsze. Czasza ma pojemność około 100 ml. Aperitif pijemy przed posiłkiem, natomiast wina deserowe (sherry, wermut, porto) po posiłku. Kieliszki trzymamy za nóżkę. Napitek podajemy w temperaturze pokojowej (z wyjątkiem sherry, które schładzamy podobnie jak wina białe). Napełniamy nie więcej niż do połowy kieliszka.
Do win czerwonych stosujemy kieliszek z dużą, zwężającą się ku górze czaszą o pojemności 150-250 ml i dość krótka nóżką. Do burgunda stosujemy kieliszek z pękatą czaszą o pojemności 100-150 ml i długą nóżką. Kieliszki trzymamy za czaszę bądź za nóżkę. W kieliszkach do wina czerwonego możemy też podać wino białe. Napełniamy nim tylko trzy czwarte kieliszka.
W winach czerwonych na dnie butelki ma prawo powstać osad, który jest naturalnym efektem ich starzenia się. Aby oddzielić wino od osadu, należy je zdekantować, czyli przelać czyste wino znad osadu do karafki. Ponadto dekantowanie wprowadza powietrze do wina, uwalniając jego aromaty i poprawiając jego smak, szczególnie tych ostrzejszych, młodych lub jeszcze nie zrównoważonych. Stare, kruche wina wymagają krótkiej i bardzo ostrożnej, delikatnej dekantacji służącej wyłącznie oddzieleniu wina od osadu.
Wódka z nóżką lub nie
Do wódek stosuje się zarówno kieliszki na nóżce jak i bez o pojemności 30-60 ml. Trzymamy za nóżkę lub za grube dno. W kieliszkach z nóżką podaje wódki czyste i gatunkowe, w kieliszkach bez nóżki tylko czyste. Wódki czyste podaje się zamrożone (zamrożone mogą również być też kieliszki). Natomiast wódki gatunkowe podaje się w temperaturze pokojowej. Kieliszek napełniamy tak, by do rąbka pozostało 3-5 mm. Do koniaków i brandy stosuje się kieliszki z pękatą czaszą o pojemności powyżej 230 ml. Kieliszek trzymamy za czaszę. Do kieliszka wlewamy jedynie około 20-40 ml. Do whisky („old fashioned", rocks-glass) używa się szklanki w kształcie walca o grubym dnie i pojemności 150-220 ml. Szklanki te można również stosować do drinków, fantazyjnych koktajli oraz wszystkich alkoholi nalewanych na kostki lodu.
Likier w smukłościach
Do likierów najodpowiedniejsze są kieliszki zbliżone kształtem do kieliszków do wódki na nóżce, z tym, że są znacznie smuklejsze. Pojemność czaszy nie powinna przekraczać 60 ml .
Trzymamy je za nóżkę. Napełnimy do połowy kieliszka.
Do short drinków sporządzanych z samych alkoholi stosuje się kieliszki o rozszerzającej się czaszy i dość krótkiej nóżce, o pojemności czaszy do 150 ml. Napełniamy je tak, by do krawędzi zostało nie mniej nit pół centymetra.
Do long drinków, czyli alkoholi rozcieńczanych używa się smukłe, duże szklanki o pojemności od 150 do 350 ml. Napełnia się je do około 2 cm przed rąbkiem
Do hot drinków, czyli napoi z gorących alkoholi stosuje się szklanki z uszkiem o pojemności od 200 do 250 ml. Niekiedy mają oddzieloną podstawkę.
Do fantazyjnych napojów alkoholowych stosuje się kieliszki ze smukłą wysoką czaszą rozszerzającą się ku górze.
Kieliszki na stole.
„Szkło” – koniecznie najlepiej jednego fasonu – ustawiamy po prawej stronie nakrycia, nad sztućcami w kolejności przewidywanego podawania trunków (bliżej ręki ten, który będzie użyty pierwszy), oraz w zależności od wysokości szkła (niższe z przodu). Zwykle są to kieliszek do wódki, do wina białego i wina czerwonego. W pobliżu powinien stać duży kielich do wody lub szklanka. W przypadku, gdy zachodzi potrzeba użycia dodatkowych lampek (np. do szampana) są one dokładamy je w trakcie posiłku. W sytuacji, gdy szampan lub wino jest jedynym podawanym alkoholem, kieliszek stawiamy na początku. Nie stawia się na stole kieliszków do likieru, brandy i whisky - alkoholi przewidzianych do podania po posiłku (podaje się je do deseru).
Kieliszki zwykle ustawia się w kolejności jego spożywania, od prawej strony do lewej. Tradycyjnie wino nalewa się z prawej strony, natomiast posiłki serwuje się od strony lewej. O wyborze wina decyduje serwowane danie. W wypadku zastosowania jednego wina uniwersalnego ( np: różowe) stosujemy też tylko jedną lampkę, najlepiej uniwersalną 200-250 ml.
Artur K.