Dorsz

Jest to gatunek drapieżnej ryby morskiej, występujący w północnej części Oceanu Atlantyckiego oraz w morzach północnej Europy .Dorsz atlantycki to największy przedstawiciel rodziny dorszowatych. Należy do ryb drapieżnych, a długość dorosłych osobników może osiągnąć do 1,5 m długości i wagę 30 – 40 kg.

Historia i pochodzenie

Dorsz od dawna miał duże znaczenie gospodarcze, Wikingowie w X – XI wieku suszyli na mrozie dorsza, który służył im jako prowiant w czasie wyprawlicznych. W średniowieczu połów dorsza popularny był wśród Anglików oraz Basków. Połowy dorsza miały znaczenie nie tylko na rozwój kolonizacji wysp Oceanu Atlantyckiego. Ryba była głównym pożywieniem niewolników Ameryki Północnej i Południowej. Przełowienie oraz zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie środowiska sprawiły, że liczba dorszy zaczęła gwałtownie spadać, tak że w latach 70. XX wieku pojawiły się na tym tle poważne konflikty międzynarodowe. Zrywanie sieci czy niszczenie statków rybackich zyskały nawet miano wojen dorszowych, mających miejsce między Wielką Brytanią a Islandią. Do starć doszło również między Kanadą a Hiszpania.

Zastosowanie

Na wielu europejskich stołach dorsz jest podstawowym składnikiem wielu dań. Potrawy z tej ryby to np.: angielski fish and chips, bacalhau w Brazylii i Portugalii, dorsz suszony, pasta z wątroby dorsza. Z odpadów, które powstają po obróbce mięsa dorsza, produkuje się mączkę rybną. Z wątroby dorsza powstaje natomiast wysokowartościowy tran. Ponieważ mięso dorsza jest kruche i łatwo się rozpada, przed smażeniem czy gotowaniem należy skropić je sokiem z cytryny, po czym schłodzić ok 2 godzin. Popularne potrawy z dorsza to: dorsz w szynce parmeńskiej, dorsz w pomidorach, roladki z dorsza w sosie śmietankowym z porami, paluszki rybne z dorsza w panierce, dorsz z grilla faszerowany, dorsz zapiekany z ziemniakami i dynią, dorsz w sosie greckim. Dorsza możemy dodać do różnych sosów, upiec, uwędzić czy grillować. Świetnie smakuje dorsz przyprawiony tymiankiem, koperkiem, bazylią czy goździkami i ostrą papryką. Przyprawy nadają aromat dość obojętnemu w smaku mięsu tej ryby. Policzki dorsza są smakowitą przekąską dla koneserów ryb.

Postać handlowa

Dorsza można kupić w formie świeżej oraz mrożonej. Dostępny jest wypatroszony z głową, jako tusze i filety ze skórą oraz bez skóry.

Właściwości

Mięso dorsza jest chude, białe i niezwykle delikatne przez co lekkostrawne. Cenione jest za wartości odżywcze. Tran produkowany z wątroby stosowany jest jako lek, który nie tylko wzmacnia odporność, ale także zapobiega cukrzycy czy dnie moczanowej. Dorsz zawiera dużo witaminy A, D oraz jodu. Witamina a w większych ilościach magazynowana jest w samej wątrobie ryby. Jedyną wadą dorsza jest zawartość silnych alergenów pokarmowych, które mogą zaszkodzić, gdy ryba jest surowa lub niedogotowana.