27 czerwca - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą

Wykonanie

Światowy Dzień Walki z Cukrzycą został ogłoszony w 1991 roku przez Międzynarodową Organizację Diabetyków przy Światowej Organizacji Zdrowia. Obchodzony jest w 151 krajach świata, a jego celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat przyczyn, sposobów leczenia i przeciwdziałania cukrzycy.
Blisko 300 milionów ludzi na świecie choruje na cukrzycę . Szacowana liczba chorych w Polsce wynosi 2 , 6 miliona, czyli 5% polskiego społeczeństwa, ale prawdopodobnie około 750 tys. z nich jeszcze nie wie o chorobie. Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w ciągu piętnastu lat – pomiędzy rokiem 1985 a 2000 – liczba chorych na cukrzycę na świecie wzrosła pięciokrotnie.
W ciągu roku kalendarzowego dni poświęcone tematyce cukrzycy wypadają dwa razy - pierwszy raz właśnie dzisiaj - 27 czerwca, w rocznicę odkrycia insuliny, a drugi raz 14 listopada - w dniu urodzin Fredericka Bantinga, odkrywcy tego hormonu.
Cukrzyca (Diabetes mellithus) to ogólne określenie na grupę chorób, których wspólnym mianownikiem jest zaburzony metabolizm cukru (glukozy). Wyróżniamy cukrzycę typu 1, cukrzycę typu 2, cukrzycę ciążową, oraz tzw. cukrzycę o znanej etiologii (pod tą nazwą kryją się zaburzenia metabolizmu glukozy wywołane różnymi czynnikami np. toksynami, lekami oraz rozwijające się na podłożu innych chorób). Często wyróżniana jest także cukrzyca LADA (Late Autoimmune Diabetes in Adults), nazywana też cukrzycą typu 1.5, będąca występującą u osób dorosłych odmianą cukrzycy typu 1, oraz cukrzyca MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young), czyli wariant cukrzycy typu 2 o jasno sprecyzowanym podłożu genetycznym.
Najczęstszą odmianą jest cukrzyca typu 2, która stanowi 90-95% wszystkich zachorowań na cukrzycę i stanowi poważny problem dla systemów ochrony zdrowia na całym świecie. Zapadalność na tą chorobę przypada zazwyczaj na 5 i 6 dekadę życia, ale łączy się bardzo ze złym stylem życia, nieodpowiednim odżywianiem i zbyt dużą masą ciała. Obecnie coraz częściej mówi się wręcz o epidemii cukrzycy i otyłości. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 25 minut cukrzyca typu 2 zostanie zdiagnozowana u 80 osób na świecie, czyli u jednej osoby co 18 sekund.
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) szacuje, że 15 milionów ludzi niewidomych utraciło wzrok w wyniku powikłań cukrzycy. W wielu krajach cukrzyca jest także najczęstszą przyczyną niewydolności nerek i amputacji kończyn dolnych. Co pięć sekund ktoś na świecie umiera z powodu cukrzycy. Cukrzyca i jej powikłania należą do pięciu najczęstszych przyczyn śmierci w krajach rozwiniętych. Polska niestety nie odbiega pod tym względem od średniej europejskiej. Tymczasem opieka diabetologiczna w naszym kraju należy do najgorszych w Unii. 30 września minionego roku opublikowane zostały wyniki pierwszego Europejskiego Rankingu Opieki i Leczenia Chorych na Cukrzycę (Euro Consumer Diabetes Index). Ranking oceniał jakość opieki i leczenia chorych na cukrzycę w pięciu głównych obszarach: dostęp do informacji, prawa i wybory konsumenta, „szczodrość” systemu, działania prewencyjne, dostęp do procedur i wyniki leczenia. Niestety, Polska, na 29 krajów, biorących udział w rankingu, zajęła niezbyt zaszczytne 25. miejsce, uzyskując jedynie 544 punkty na 1000 możliwych.
Wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża. Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko 26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie. Według jednej trzeciej badanych cukrzycy nie można zapobiec. Oczywiście, cukrzyca typu 1 nie jest zależna od naszego trybu życia, ale sami, bez względu na wiek, poprzez niezbilansowaną, zbyt wysokokaloryczną dietę i brak aktywności fizycznej zapracowujemy sobie na cukrzycę typu 2.
PROFILAKTYKA PRZECIWCUKRZYCOWA
Co robić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę (a także inne choroby cywilizacyjne)? To proste:
Badaj poziom cukru we krwi – osoby szczupłe, z niepodwyższonym ciśnieniem i poziomem cholesterolu, mogą badać cukier raz w roku, natomiast osoby obarczone czynnikiem ryzyka, powinny dodatkowo wykonać test obciążenia glukozą.
Jedz zdrowo – do jadłospisu wprowadź produkty, które nie podwyższają poziomu glukozy, czyli warzywa i owoce. Zawierają one błonnik i witaminy z grupy B, które ułatwiają przemianę glukozy w energię.
Ruszaj się – ruch działa podobnie do insuliny. Zwiększa zużycie cukru przez mięśnie i w efekcie prowadzi do obniżenia jego poziomu.
Pamiętaj o śniadaniu – jeśli z niego zrezygnujesz, w organizmie zaczyna się produkcja kortyzolu, czyli hormonu odpowiedzialnego za otyłość brzuszną. Ta zaś jest odpowiedzialna za zapadalność na cukrzycę.
Wysypiaj się – regularny sen (chodzenie spać o stałych godzinach) trwający co najmniej 7 – 8 godzin i regularny styl życia, to sposób na utrzymanie poziomu cukru na bezpiecznym poziomie.