Oliwa z oliwek

Od zarania dziejów, oliwa z oliwek była uważana za jedno z najcenniejszych bogactw naturalnych. W niektórych kulturach jej wartość przebijała nawet najcenniejszy kruszec świata, jakim jest złoto. Nieustannie racząc ludzkość swoimi darami w postaci zbawiennych korzyści dla zdrowia, gałązka drzewa oliwnego stała się symbolem pokoju na ziemiach ogarniętych wojną i chaosem. W dzisiejszych czasach, oliwa z oliwek stała się nieocenionym substytutem dla wielu składników kulinarnych, promując tętniące życiem i tryskające energią, zdrowie ludzkiego organizmu.

Możliwości kulinarne oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek może być wykorzystywana niemalże w każdym przepisie kulinarnym. Nie straszna jej nawet wysoka temperatura, dzięki czemu świetnie nadaje się do przyrządzania potraw smażonych na patelni lub w małej ilości tłuszczu. Większość osób nie używa oliwy z oliwek podczas pieczenia, pomimo że jest to znakomity sposób, aby uzyskać w diecie więcej związków polifenolowych i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Najlepiej skorzystać z łagodniejszej formy oliwy, zwłaszcza, gdy pieczemy pikantne pieczywo, ciasta, ciasteczka i wiele innych deserów. Oliwa tego typu przechodzi przez procesy filtracji, które umożliwiają jej zastosowanie w wysokich temperaturach. Zastępując tradycyjne masło, oliwa z oliwek drastycznie obniża zawartość tłuszczów nasyconych w wypiekach. Co więcej, w przeciwieństwie do masła, oliwa nie zawiera cholesterolu. Dzięki temu, uzyskana potrawa będzie zawierać 25% mniej tłuszczu, niewielką ilość kalorii i dużo więcej korzystnych dla zdrowia składników odżywczych.

Gotowanie z oliwą z oliwek

Oliwa z oliwek pomaga w przenoszeniu smaku potraw i przypraw, zapewniając przyjemne odczucia smakowe i zaspokajając apetyt. Jest idealna do podkreślania smaku zarówno potraw ostrych, jak i słodkich. Oliwę z oliwek virgin oraz extra-virgin najlepiej stosować przy potrawach nie wymagających gotowania (np. sałatki), albo takich, które gotujemy na niskim lub średnim ogniu. Z kolei, rafinowane typy oliwy z oliwek doskonale nadają się do potraw przyrządzanych w wysokich temperaturach, min. do potraw smażonych. Wystawiając oliwę z oliwek na działanie wysokiej temperatury, należy uważać, aby nie doprowadzić do dymu unoszącego się z oliwy, ponieważ oznacza to, że doznała nieodwracalnych zniszczeń i nie nadaje się już do dalszego użytku. Oliwa z oliwek posiada większy próg wytrzymałości aniżeli większość olejów, wykraczającą lekko ponad 200 st. C.

Niezbędne wskazówki kulinarne

• Pomimo tego, iż oliwa z oliwek virgin i extra-virgin radzą sobie doskonale w wysokich temperaturach, to niestety w ten sposób tracą one swój charakterystyczny smak. Najlepiej komponują się z potrawami, które nie wymagają gotowania. Stanowią idealną pomoc w podwyższaniu intensywności i budowaniu smaku potrawy, a także w dodawaniu potrawie większej głębi i odpowiedniej struktury. Ponadto, oliwa z oliwek równoważy kwasowość w wysoko-kwasowych rodzajach żywności, takich jak pomidory, ocet, wino, czy sok z cytryny.
• Przed zamrożeniem i po włożeniu do słoika pesto domowej roboty, powinniśmy nałożyć na sos cieniutką warstwę oliwy z oliwek. Dzięki temu, pesto zachowa swój zielony kolor.
• Warto dodawać oliwę z oliwek do potraw z jaj, brązowego ryżu, gotowanych lub tłuczonych ziemniaków, ugotowanych warzyw lub makaronu, albo też skrapiać nią sałatki lub tosty.
• Przed upieczeniem, mięso posmarować oliwą z oliwek. Spowoduje to zatrzymanie soków wewnątrz potrawy, a powierzchnia będzie miała chrupiącą skórkę.
• Użycie oliwy do sosów pomoże w dokładniejszym zmieszaniu płynnych składników z sosem.
• W celu przygotowania prostej i odżywczej przekąski, wystarczy lekko podpiec rozciętą bagietkę, a następnie natrzeć ją ząbkiem czosnku i spryskać oliwą z oliwek.
• Jeśli zastąpimy masło do smarowania oliwą z oliwek, otrzymamy bardzo zdrowy dip do pieczywa.
• Wystarczy wlać troszkę oliwy do niewielkiego naczynia, a na górę chlapnąć kilka kropel balsamicznego octu.
• Dodanie oliwy pod koniec gotowania zapewni eksplozję intensywnego smaku.
• Warto używać oliwy podczas marynowania mięs, ryb, drobiu i warzyw.
• Oliwa z oliwek bardzo dobrze przenika przez kilka pierwszych warstw marynowanej żywności.

Rodzaje oliwy z oliwek

Rodzaje oliwy z oliwek różnią się od siebie smakiem, aromatem i kolorem. Wszystko zależy od techniki tłoczenia, metod zbierania i dojrzałości owoców, a także sposobów pakowania i przechowywania.

Oliwa hiszpańska

posiada charakterystyczny złoty kolor i owocowo-orzechowy posmak.

Oliwa włoska

odznacza się ciemno-zieloną barwą, ziołowym aromatem i trawiastym smakiem.

Oliwa grecka

jest zielona, o wyjątkowo silnym smaku i zapachu.

Oliwa francuska

cechuje się jasnym kolorem i łagodnym smakiem.

Oliwa kalifornijska

podobnie jak francuska, posiada jasną barwę i łagodny, owocowy smak.

Występuje wiele rodzajów oliwy z oliwek popularnych tylko w konkretnych regionach. Nie są one produkowane na szeroką skalę, aczkolwiek, bardzo często odznaczają się unikalnym smakiem i aromatem.

Przechowywanie oliwy z oliwek

• Ze względu na dużą zawartość jednonienasyconych tłuszczów, oliwa z oliwek może być przechowywana dłużej niż większość innych olejów – oczywiście, jeśli jest przechowywana w odpowiedni sposób.
• Oliwki są bardzo delikatne i należy się z nimi obchodzić z dużą ostrożnością, aby nie stały się zagrożeniem dla zdrowia w postaci całej masy wolnych rodników.
• Podczas wybierania idealnej metody przechowywania oliwy z oliwek, należy wziąć pod uwagę jej największych wrogów, mianowicie - światło, powietrze i ciepło. Czynniki te tworzą wolne rodniki, które prowadzą do nadmiernego utleniania i zjełczenia oliwy, co objawia się w postaci bardzo złego smaku. Zjełczenie może pojawić się na długo zanim będziemy w stanie poczuć jego smak. Taka forma oliwy szkodzi komórkom organizmu i zużywa cenne antyoksydanty. I pomimo tego, iż zjełczała oliwa nie stanowi większego zagrożenia dla zdrowia, to lepiej spożywać ją w małych ilościach, albo wcale. Ponadto, wolne rodniki przyczyniają się do chorób serca i powstawania nowotworów. Doskonałe pojemniki na przechowywanie oliwy z oliwek wykonywane są z barwionego szkła (chroni oliwę przed ekspozycją na światło) lub niereaktywnego metalu, jak stal nierdzewna.
• Nie należy przechowywać oliwy w pojemnikach metalowych bądź miedzianych, ponieważ reakcje pomiędzy tymi metalami i oliwą z oliwek produkują toksyczne związki. Plastik również nie jest dobrym rozwiązaniem. Oliwa może wchłonąć trujące substancje w nim zawarte. I pamiętajmy też o szczelnym wieczku lub nakrętce, która utrzyma oliwę z dala od powietrza. Temperatura również ma wiele do powiedzenia w prawidłowym przechowywaniu oliwy z oliwek. Idealny przedział to 13-15 st. C (jak w piwniczce z winem). Można ją też przechowywać w temperaturze pokojowej albo w lodówce. Lodówka jest doskonałym miejscem dla wszystkich rodzajów oliwy z oliwek, za wyjątkiem oliwy extra-virgin.
• Należy wziąć pod uwagę, iż chłodna temperatura lodówki wzmocni jej strukturę i zmętni jej konsystencję. Wówczas wystarczy wystawić ją na działanie temperatury pokojowej i wszystko wróci do normy. Oliwę z oliwek należy trzymać z dala od kuchenki gazowej oraz innych urządzeń wykorzystujących wysoką temperaturę. Można ją umieścić, przykładowo, w ciemnej szafce. Korzystając z tych sposobów, oliwa z oliwek może przetrwać w dobrym stanie przez cały rok. A jeśli nie była wcześniej otwierana – dwa lata.