Maślak zwyczajny

Wykonanie

Maślak zwyczajny Suillus luteus - jeden z najbardziej znanych i bardzo chętnie zbieranych grzybów w Polsce. Ma swoich wiernych fanów, którzy uwielbiają potrawy z ślimakowatych, śliskich maślaczków - ja przyznam szczerze, że jakoś za nimi nie przepadam :) Kiedy warunki są sprzyjające maślaczki wyrastają masowo więc szybko można nazbierać go bardzo dużo.
Moje dania z maślakami :
- Grzyby marynowane
- Pasta z grzybów leśnych
- Zupa wielogrzybowa z makaronem
Kapelusz maślaka zwyczajnego dorasta nawet do 15 cm średnicy. Ma kolor w odcieniach brązu, jaśniejszy lub ciemniejszy, zwykle z lekko fioletowawym albo oliwkowym odcieniem. Młode maślaczki mają kapelusiki półkuliste, potem płaskołukowate i rozpościerają się. Czasami na środku z tępym garbkiem. Są dość grube, mięsiste, pokryte gładką, łatwą do ściągnięcia skórką. Ta jest promieniście włóknista - w okresie bezdeszczowym błyszcząca i sucha, po opadach śliska i pokryta lepkim śluzem . W starszych owocników na brzegach można zauważyć zwisające resztki osłonki rurek.
Od spodu kapelusza drobne, cytrynowożółte rurki . Dojrzewając robią się bardziej oliwkowe. Można je łatwo oddzielić od kapelusza. U młodych owocników zasłonięte białą błoniastą osłonką. Pory początkowo okrągłe, drobne, później kanciaste.
Trzon dorasta do 11 cm wysokości i 2,5 cm grubości. Jest mocny, walcowaty i twardy, u dołu trochę zgrubiały. W górnej części widoczny pierścień - resztki po przerwaniu osłonki. Pierścień początkowo białawy, potem brązowieje. Nad nim powierzchnia trzonu jasnożółta i ziarnista, poniżej gładka i brudno brązowawa.
Miąższ u młodych owocników twardy, ale soczysty, potem miękki, gąbczasty i łatwo nasiąkający wodą. Ma kolor białożółty, żółty. Smak i zapach bardzo delikatne, przyjemne, grzybowe.
Maślaki zwyczajne wyrastają od maja do listopada, w lasach iglastych, zawsze w towarzystwie sosny . To bardzo pospolity gatunek i wyrasta zazwyczaj w dużych grupach.
Maślak zwyczajny to bardzo dobry grzyb jadalny jednak zaleca się przed spożyciem zdjęcie skórki ze śluzem, którego spożycie może prowadzić do zaburzeń gastrycznych.
To gatunek dopuszczony w Polsce do obrotu handlowego i przetwórstwa więc można go spotkać w handlu. Maślak jest grzybem nietrwałym, źle znoszącym transport i bardzo szybko robaczywiejącym więc przy zbiorach i zakupie świeżych owocników trzeba o tym pamiętać.
Maślaki można gotować, smażyć, dusić. Młode są idealne do marynowania. Grzyby przeznaczone do duszenia trzeba szybko myć bo mocno nasiąkają wodą. Są tacy, którzy próbują suszyć maślaki, ale to udaje się tylko z młodszymi i bardziej suchymi grzybami. Zresztą, suszone nie mają specjalnie mocnego aromatu i inne gatunki grzybów nadają się do tego lepiej.
Wybaczcie mi jakoś powyższych zdjęć maślaków, ale ostatnie dwa lata nie były łaskawe dla tego gatunku - przynajmniej w miejscach gdzie ja bywam. Jeśli tylko uda mi się zrobić jakieś lepsze ujęcia to dodam lub podmienię fotki :)
źródło : B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 2007