Wykonanie
14 listopada to Światowy Dzień Cukrzycy - solidaryzując się z osobami z cukrzycą ubieramy się dziś na niebiesko . Z doświadczenia wiem, że nie interesujemy się chorobą dopóki nas nie dotyczy. Jednak cukrzyca, jest chorobą tak powszechną i może dotyczyć każdego z nas, że każdy powinien znać kilka faktów o tej przebiegłej chorobie.
Cukrzyca znana jest ludzkości od czasów starożytnych.Najstarszy opis stanu podobnego do objawów cukrzycy przebiegającego z wielomoczem odnaleziono na papirusie pochodzącym z 1550 r.p.n.e.Pierwszy raz słowo „diabetes” (syfon- płynący) użył Arteziusz z Kapadocji (ok 200 r.n.e) na określenie ucieczki płynów z ustroju, nadmiernego picia płynów z powodu pragnienia i ogólnego wyniszczenia organizmu prowadzącego do zgonu. Słodki smak moczu w przebiegu cukrzycy zauważyli już starożytni Grecy czy Egipcjanie.W XVII w. dodano słowo do słowa „diabetes” słowo „mellitus” – co oznaczało
miód na określenie słodkiego smaku moczu.W 1869 Langerhans po raz pierwszy wykazał obecność w trzustce wysp. Na jego cześć wyspy trzustkowe zostały nazwane wyspami Langerhansa. W XIX wieku stwierdzono również, że zmarli na cukrzycę mają uszkodzoną trzustkę. W roku 1889 Oskar Minkowski i Joseph von Mering po
serii doświadczeń na psach stwierdzili, że wycięcie tego narządu powoduje u psów cukrzycę. Dość szybko udało się też stwierdzić, że insulinę wytwarza specjalny typ komórek, położonych w tzw. wysepkach Langerhansa, stanowiących zaledwie 2% masy trzustki.Cukrzycę wykrywano poprzez badanie moczu. Do czasu wynalezienia insuliny jedynym sposobem leczenia cukrzycy była dieta bezwęglowodanowa . Sama choroba jak i również restrykcyjna dieta doprowadzały szybko do znacznego wyniszczenia organizmu.
1921- wynaleziono insulinę (Friderick Banting i Charles Best). Obaj badacze za odkrycie hormonu insuliny zostali 2 lata później nagrodzenia nagrodą Nobla.Po dalszych pracach Jamesa Collipa polegających na oczyszczeniu insuliny zwierzęcej po raz pierwszy zastosowano ją u chorego na cukrzycę czternastolatka z Toronto Leonarda Thompsona (1922 rok).
W Szwecji po raz pierwszy podano insulinę 5-letniemu chłopcu, który dożył 70 lat. W 1982 r. zaczęto stosować insulinę wytworzoną metodą inżynierii genetycznej.Cukrzyca typu I stanowi około 8% wszystkich przypadków zachorowań na cukrzycę. Najczęściej dotyczy dzieci, młodzieży i osób przed 30. rokiem życia (w 85–90%), chociaż w 10–15% może wystąpić u osób powyżej 30. roku życia.Cukrzycę określa się standardowo jako utratę zdolności organizmu do właściwego metabolizowania węglowodanów. Podstawowym symptomem choroby jest wysoki poziom glukozy we
krwi. Są dwa główne typy cukrzycy: Cukrzyca typu I jest następstwem niewystarczającej produkcji insuliny w trzustce (w wyniku procesu autoimmunologicznego nieodwracalnie zostają uszkodzone komórki trzustki, które produkują insulinę). Cukrzyca typu II jest
wynikiem nieefektywnej insuliny (insulina jest produkowana, ale organizm nie wykorzystuje jej odpowiednio). W obu typach poziom glukozy we
krwi jest znacznie podwyższony. Ani niewystarczająca ilość insuliny, ani nieefektywna insulina nie są w stanie ograniczyć poziomu
cukru we
krwi do normalnego stanu po jedzeniu.Zwykło się przyjmować, że cukrzyca typu I dotyka głównie dzieci i młodzież, zaś cukrzyca typu II to choroba wieku dojrzałego. Granice jednak się zacierają - coraz więcej dzieci (najczęściej otyłych) zaczyna wcześnie chorować na cukrzycę typu II, a dorośli na cukrzycę podobną do typu I - np.
MODY. Powstają nowe typy, nowe nazwy, jednak wciąż ten sam mianownik - zbyt duży poziom
cukru we
krwi . Diabetolodzy biją na alarm, cukrzycą typu II jest zagrożony co czwarty Polak. Na świecie na tą chorobę cierpi ok. 240 mln ludzi, z czego blisko 2 mln w Polsce . Ponad połowa nie zdaje sobie z tego sprawy.Cukrzyca jest wciąż chorobą nieuleczalną . W cukrzycy typu I leczenie polega na podawaniu insuliny. Cukrzyca typu II najczęściej leczona jest
lekami doustnymi, ale w pewnym okresie choroby najczęściej jest włączana terapia insuliną. W obu przypadkach kluczowym elementem jest zdrowa, racjonalna dieta.Coraz częściej spotykana jest również cukrzyca ciężarnych (ang. Gestational Diabetes Mellitus – GDM) to zaburzenie tolerancji glukozy, które pojawia się lub zostaje rozpoznane w czasie ciąży. Dotyczy ona 1-6% ciężarnych. Obecność cukrzycy oznacza wysokie stężenie glukozy we
krwi matki, które jest niebezpieczne dla dziecka. Ciąża sprzyja rozwojowi cukrzycy, ponieważ hormony wydzielane w dużych ilościach przez łożysko mają działanie diabetogenne – „pro cukrzycowe”. Sprzyja jej również zwiększanie masy ciała
matki. Cukrzyca ciężarnych typowa pojawia się w drugim trymestrze ciąży.Cukrzyca ciężarnych najczęściej ustępuje po porodzie, jednak istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia u kobiet z cukrzycą ciężarnych w przyszłości cukrzycy typu II. Dlatego też po porodzie muszą pozostać pod opieką lekarza i kontrolować stężenia glukozy we
krwi.Cukrzyca wymaga wielkiej kontroli, jak również dokładnego monitorowania, gdyż źle leczona cukrzyca może szybko doprowadzić do wystąpienia groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań. Niektóre z tych powikłań mogą powstać „ z minuty na minutę” (hipoglikemia, kwasica ketonowa, śpiączka), inne powikłania rozwijają się znacznie dłużej (retinopatia cukrzycowa, nefropatia, neuropatia, stopa cukrzycowa).Czy wiesz jak pomóc osobie z cukrzycą, gdy ta straci przytomność? Przeczytaj! Możesz uratować komuś życie. To bardzo ważne. Czasem dochodzi do sytuacji, kiedy u osoby chorej na cukrzycę poziom
cukru niebezpiecznie spada - może się to objawiać drgawkami, drżeniem rąk, bełkotliwą
mową, wrażeniem że ta osoba jest pod wpływem
alkoholu (możliwa jest nawet wyczuwalna woń acetonu z ust diabetyka), utrata przytomności - należy natychmiast podać
cukier w prostej formie (kostka
cukru rozpuszczona w wodzie, cola, przejrzysty słodki
napój). Jeśli osoba potrzebująca pomocy jest nieprzytomna, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną (konieczny będzie zastrzyk z glukagonu i być może dalsza pomoc w szpitalu).Wszystkim mo im "słodkim" znajomym (a także nieznanym mi osobiście diabetykom) z okazji Światowego Dnia Cukrzycy życzę samych dobrych
cukrów i wiele wiele zdrowia!
